Согласно зголемената побарувачка на работодавачите за работна сила, се зголемува и бројот на странци ангажирани од компаниите во соседна Србија.
Ги заменија дефицитните профили на работната сила кај нас, пред се во областа на градежништвото – ѕидари, столари, додека сè повеќе луѓе работат во ИТ секторот како и во услужните дејности, рече директорот на Националната Служба за вработување (НСЗ), Зоран Мартиновиќ.
Мартиновиќ објаснува дека од почетокот на годинава се издадени над 14.000 работни дозволи на странци и дека оваа бројка е значително поголема од претходните години.
Според него токму странци ги замениле дефицитните профили на работната сила кои недостасуваат во Србија.
„Минатата година издадовме 35.000 работни дозволи на странци, ако го споредиме тоа со 2021 година, тоа е значително повеќе, бидејќи тогаш се издадени 23.000 работни дозволи, додека во 2020 година на странци се издадени нешто повеќе од 13.000 работни дозволи“, нагласи тој.
Најголем број работници од странство, додава Мартиновиќ, се со средно стручно образование. „Има и високообразовани, додека има и неквалификувани работници, но најзастапени се третиот и четвртиот степен на образование, бидејќи тие се соодветниот кадар што ја менува домашната работна сила, бидејќи се ангажирани во многу важни инфраструктурни проекти во нашата земја, бидејќи овие проекти мора да се завршат навреме и овие работници се многу потребни“, рече тој.
Мартиновиќ за Танјуг објаснува дека пред да вработи странец, работодавачот мора да го почитува Законот за вработување, т.е. мора прво да го положи тестот за пазарот на труд што го спроведува НСВ и доколку нема доволно квалификувани работници на домашниот пазар на труд и во доволен број, дури потоа може да вработи странци. Во зависност од видот на работната дозвола, истата ја поднесува работодавачот или странско лице.
„Доколку некое лице ги исполнува условите за лична работна дозвола, тогаш самото поднесува барање и може да работи кај кој било работодавач, но сепак најголем број на издадени работни дозволи се дозволите за вработување доставени од работодавачите, а услов е странецот да има претходна дозвола за престој во нашата земја“, додаде тој.
Дозвола за престој се издава за период до една година, објаснува Мартиновиќ, или онолку колку што е потребно за работа, бидејќи постои и можност за продолжување доколку работникот доаѓа од земја со која имаме меѓународни договори во овој поглед.
„Секако во последниве години, без разлика со кого имаме потпишано меѓународни договори, најмногу работници доаѓаат од Кина, Русија и Индија, но и од земјите од регионот – БиХ, Македонија, Црна Гора, а се повеќе и од нив доаѓаат од Украина и Непал“, рече тој.
Во последниот период во Србија, пред се во нашиот главен град дојдоа голем број Украинци и Руси, а на прашањето на Танјуг во кои региони бараат работа, Мартиновиќ истакнува дека Русите најчесто добиваат работни дозволи за работа во ИТ. сектор и дека се работи за висококвалификуван кадар од областа на информатичките технологии и дека Украинците најчесто бараат лични работни дозволи, што значи дека може да бидат ангажирани од секој работодавач.
Русите добиваат и дозволи за самовработување и основаат свои фирми во нашата земја“, додаде Мартиновиќ. „Што се однесува до работниците кои се во транзит, пред се мигранти од Сирија и Авганистан, тие не се категорија со која се занимава НЕС, бидејќи не добиваат дозволи за престој или работни дозволи“, објаснува тој.
Занаетчиите, возачите и градежните работници се кадрите кои најмногу ни недостасуваат, а Мартиновиќ додава дека дуалното образование може да го реши овој проблем за некои профили, во зависност од тоа кои работодавци, училишта и студенти ќе се определат за тоа. „Тоа е навистина добар систем за да се компензира недостатокот на голем број експерти и профили кои недостасуваат во нашата економија, а има училишта и работодавачи заинтересирани за дуално образование, како и млади луѓе, чиј број од година во година се зголемува. , бидејќи на овој начин сакаат да стекнат практични вештини.вештини и што побрзо да се вработат“, заклучи Мартиновиќ.
